"Στοκχόλμη, Λονδίνο, Αθήνα: Ώμο με ώμο, όχι πλάτη με πλάτη"

Μαργαρίτης Σχοινάς

To Στίγμα: Η Ευρώπη των ... άκρων ;

Αυτές τις ανήσυχες μέρες του Μαΐου η Ευρώπη γίνεται θέατρο βίαιων συμπεριφορών που κλονίζουν το μοντέλο κοινωνικής συνύπαρξης και ανεκτικότητας στο οποίο η γηραιά ήπειρος στήριξε τη φήμη της τουλάχιστον τη μεταπολεμική περίοδο.

Η Στοκχόλμη καίγεται για μέρες από εξεγερμένους μετανάστες που είχαν τη τύχη να γίνουν δεκτοί σε μια από τις πιο φιλελεύθερες χώρες στην Ευρώπη. Στο Λονδίνο, τη μήτρα του κοινοβουλευτισμού και των ατομικών ελευθεριών, φονταμενταλιστές δολοφονούν στρατιώτη γιατί έκανε το καθήκον του. Στην Αθήνα κηρύγματα φυλετικού μίσους προσπαθούν να συμφιλιώσουν τη βία και και το ρατσισμό με τις αξίες του κλασσικού Ελληνικού πολιτισμού που κηρύσσει ακριβώς τα αντίθετα.
Όσοι προσφεύγουν στην οικονομική κρίση για να εξηγήσουν αυτά τα φαινόμενα μάλλον υπεραπλουστεύουν. Η Σουηδία και η Βρετανία δεν ζουν την ελληνική δυσπραγία. Οι πρωταγωνιστές αυτών των ακραίων συμπεριφορών άλλωστε δεν επικαλούνται οικονομικές δυσκολίες ως κίνητρο.

Αλλού κρύβεται η βασική αιτία των βίαιων δογματισμών. Στην αδυναμία μερικών να κατανοήσουν ότι στις ολοένα και πιο πολυπολιτισμικές ευρωπαϊκές κοινωνίες, η συνύπαρξη προϋποθέτει την ισχυροποίηση των κανόνων συμβίωσης, όχι την ανατίναξή τους.

Οι διαφορές στην εθνική καταγωγή, τη θρησκευτική πεποίθηση και τα πολιτικά πιστεύω κατοχυρώνονται συνταγματικά σε Εθνικό αλλά και σε Κοινοτικό επίπεδο με τη Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Ισχύουν δε erga omnes για δυνατούς και αδύνατους, την πλειοψηφία και τις μειονότητες, κυρίως γιαυτές τις τελευταίες. Αυτές οι εγγυήσεις που γεννήθηκαν ως ασπίδα στις ακρότητες που σημάδεψαν την Ευρώπη για αιώνες, είναι σήμερα πιο επίκαιρες και απαραίτητες από ποτέ.

Οι ευρωπαικές κοινωνίες γίνονται λιγότερο ομοιογενείς, περισσότερο πολυφασματικές, θεαματικά διαφορετικές από το άλλοτε κυρίαρχο πρότυπο του έθνους-κράτους. Αυτή η μετεξέλιξη γεννάει διλήμματα, τροφοδοτεί εντάσεις και θέτει προκλήσεις που δε πρέπει να μείνουν αναπάντητες.

Όσοι πιστεύουν ότι πρέπει να ζήσουμε πλάτη με πλάτη ως πολίτες σε μια τέτοια κοινωνία, φαίνονται έτοιμοι να ανοίξουν τη ντουλάπα με τους σκελετούς του μίσους και του φυλετισμού. Είναι οι ίδιοι που από τα δυο άκρα τραβάνε το σχοινί της κοινωνικής συναίνεσης και των ευρωπαϊκών αξιών για να το κόψουν σε μικρά αλλά ολόδικά τους κομμάτια.

Εμείς οι υπόλοιποι θέλουμε να ζήσουμε με όλους τους συμπολίτες μας ώμο με ώμο, πλάι πλάι, όχι πλάτη με πλάτη. Να υπερασπιστούμε κοινά δικαιώματα αλλά και να επιβάλουμε το πλήρη σεβασμό όλων των υποχρεώσεων. Να κατοχυρώσουμε την ιστορική παρακαταθήκη της Ευρώπης που γέννησε ελευθερίες, συχνά τις είδε να ισοπεδώνονται, αλλά τελικά πέτυχε να τις θωρακίσει οριστικά με κόπο και θυσίες.

Σε αυτή τη διαλεκτική διελκυνστίδα ίσως κάποια στιγμή χρειαστεί να μετρηθούμε. Κι όσο αν στη Στοκχόλμη, το Λονδίνο και την Αθήνα η βία των άκρων τώρα μας τρομάζει, όταν τελικά το κάνουμε, δεν χωράει αμφιβολία: εμείς θα βρεθούμε περισσότεροι.

Πηγή:

http://www.mschinas.gr