Είκοσι ανατροπές στα πανεπιστήμια

Η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου πήρε το πράσινο φως σε άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο για την κατάθεση του νόμου - πλαισίου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στη Βουλή. Ηδη αρκετά πανεπιστήμια έχουν εκφράσει αντιρρήσεις

Σύντομες πανεπιστημιακές σπουδές, συμβούλια διοίκησης με συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών, απώλεια φοιτητικής ιδιότητας, άτοκα δάνεια σε φοιτητές, de facto κατάργηση του ασύλου, σύνδεση χρηματοδότησης με αξιολόγηση και πλήθος καινοτομιών, προβλέπει ο νέος νόμος - πλαίσιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Η Αννα Διαμαντοπούλου παρουσίασε χθες σε άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου, που φέρνει τα πάνω κάτω στην Ανώτατη Εκπαίδευση με 20 θεμελιώδεις αλλαγές, και πήρε το πράσινο φως για την κατάθεσή του στη Βουλή.

«Η αλλαγή που προτείνεται είναι σύμφωνη με τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις και αφορά το μοντέλο διοίκησης, την οργάνωση σπουδών και τη διεθνοποίηση των Ανώτατων Ιδρυμάτων μας, με τελικό στόχο ένα πανεπιστήμιο ανοιχτό στον κόσμο και την κοινωνία, με υψηλή ποιότητα σπουδών και αξιοκρατία. Στο νέο σχέδιο και με δεδομένη τη δημόσια χρηματοδότηση, αλλάζει ο τρόπος χρηματοδότησης των πανεπιστημίων και ενισχύεται το αυτοδιοίκητο», τόνισε η κ. Διαμαντοπούλου.

Ωστόσο ήδη αρκετά πανεπιστήμια έχουν εκφράσει σφοδρές αντιρρήσεις για ορισμένες από τις προβλέψεις του νέου νόμου, ενώ έχουν προειδοποιήσει να μην κατατεθεί στη Βουλή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά να προηγηθεί κι άλλος διάλογος.

Οι ανατροπές

1 Θεσπίζεται Συμβούλιο Ιδρύματος με 4ετή θητεία. Θα αποτελείται από 7 καθηγητές, 7 εξωτερικά μέλη και έναν φοιτητή.

2 Το Συμβούλιο ύστερα από διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος εκλέγει πρύτανη/πρόεδρο ΤΕΙ για 3ετή θητεία. Η Σύγκλητος διατηρεί το δικαίωμα αρνησικυρίας για δύο υποψηφίους. Με ανάλογη διαδικασία εκλέγονται οι κοσμήτορες/διευθυντές των σχολών

3Βασική διοικητική και ακαδημαϊκή μονάδα σε κάθε Ιδρυμα καθίσταται η σχολή. Δημιουργούνται και μεταπτυχιακές σχολές.

4Τα ΑΕΙ μπορούν να οργανώνουν μονοετείς και διετείς σπουδές.

5 Οι διδάσκοντες διακρίνονται σε καθηγητές, αναπληρωτές και επίκουρους. Οι καθηγητές και αναπληρωτές εκλέγονται ως μόνιμοι. Οι επίκουροι εκλέγονται για 4ετή θητεία, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλη μία. Μεταβατικές διατάξεις για υπηρετούντες λέκτορες. Δυνατότητα ανάθεσης διδασκαλίας και σε εντεταλμένους με ατομικές συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου.

6 Οι μόνιμοι καθηγητές αξιολογούνται κάθε 5 χρόνια. Επιβραβεύσεις στους καθηγητές που διακρίνονται και επιπτώσεις σε εξαιρετικές περιπτώσεις αρνητικής αξιολόγησης.

7 Σύνδεση αξιολόγησης με την πορεία των καθηγητών. Συνίσταται νέα κατηγορία πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης με πλήρη αμοιβή.

8 Οι καθηγητές επιλέγονται από επιτροπές που αποτελούνται από 7 μέλη, εκ των οποίων 3 είναι καθηγητές Ιδρύματος της αλλοδαπής

9 Τα Ιδρύματα μπορούν να ιδρύουν επώνυμες έδρες από κληροδοτήματα, χορηγίες κ.λπ.

10 Οι σπουδές οργανώνονται στους τρεις κύκλους του ευρωπαϊκού χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (σ.σ. Μπολόνια). Ο πρώτος κύκλος περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστον σε 180 ακαδημαϊκές μονάδες (σ.σ. τριετή πτυχία). Ο δεύτερος συνίσταται στην παρακολούθηση μεταπτυχιακών σπουδών. Ο τρίτος είναι οι διδακτορικές σπουδές.

11 Νέα προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με Ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής και σε ξένη γλώσσα.

12Από συμβουλευτικές που είναι σήμερα, οι διαδικασίες αξιολόγησης μετατρέπονται σε διαδικασίες πιστοποίησης.

13Η δημόσια χρηματοδότηση διακρίνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο κατανέμεται με βάση τον αριθμό ενεργών φοιτητών και το κόστος σπουδών ανά φοιτητή. Το υπόλοιπο σύμφωνα με τον βαθμό επίτευξης των στόχων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ της Πολιτείας και των Ιδρυμάτων με τους τετραετείς προγραμματισμούς.

14Σε κάθε ΑΕΙ ιδρύεται ειδικό νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που διαχειρίζεται τους πόρους ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και της κινητής και ακίνητης περιουσίας.

15Η φοιτητική ιδιότητα χάνεται σε περίπτωση μη εγγραφής φοιτητή σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα. Οι φοιτητές που εργάζονται δύνανται να εγγράφονται με καθεστώς μερικής φοίτησης. Η μέγιστη παράταση των σπουδών για τους φοιτητές πλήρους φοίτησης είναι δύο χρόνια από την κανονική τους διάρκεια (θα ισχύει ο κανόνας του ν+2, όπου ν είναι ο κανονικός χρόνος σπουδών). Για τους φοιτητές μερικής φοίτησης δίνεται η δυνατότητα ολοκλήρωσης των σπουδών στον διπλάσιο χρόνο από τον προβλεπόμενο (2ν). Αυτές θα είναι οι προϋποθέσεις για τη διατήρηση της φοιτητικής ιδιότητας που ορίζονται από τα Ιδρύματα.

16Χορήγηση άτοκων δανείων σε φοιτητές με εγγύηση του Δημοσίου και δυνατότητα τμηματικής αποπληρωμής μετά την έναρξη της απασχόλησής τους ή την απόκτηση ατομικού εισοδήματος.

17Απομάκρυνση από το μοντέλο χωροταξικού ορισμού και επιστροφή στις ρίζες του ασύλου.

18Ενίσχυση διεθνών προγραμμάτων σπουδών που θα προσελκύουν και ξένους φοιτητές. Ενθάρρυνση για την ίδρυση παραρτημάτων ελληνικών πανεπιστημίων σε άλλες χώρες.

19Δυνατότητα ταυτόχρονης κατοχής θέσης ΔΕΠ σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια (dual appointments).

20Νέος χάρτης της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Επιτροπή εμπειρογνωμόνων θα εισηγηθεί αλλαγές στον χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης (σ.σ. συγχωνεύσεις τμημάτων, καταργήσεις, νέα αντικείμενα κ.λπ.) ύστερα από διαβούλευση με τα Ιδρύματα.